Değer Zinciri Analizi nasıl yapılır ve ne işe yarar ?

Bu analizde şirketimizin temel olarak ihtiyacı olduğu bölümleri ve bunlara birincil derece ihtiyacımız olan şeyleri yazıyoruz yani olmazsa olmazımız olanları. Bir de ikincil bölümümüz var yani destek bölümü fakat bu kısım birincil bölüm kadar önemli değil. Unutmayın birincil bölümdeki her şey olmazsa olmazlarımız olmalıdır.

Bir şirketin amacı her zaman rekabet avantajı elde etmektir. Bunu yapmanın bir yolu da müşterilere en iyi değeri sağlarken, rekabet avantajı yaratmak için ne yapabilirimi inceleyen değer zinciri analizi yapmaktan geçer.                                                                          
                                                                     
Değer zinciri, herhangi bir piyasada bir firmanın müşterilerine ürün ve hizmet sunmak için gerçekleştirdiği faaliyetler zinciridir. Bu faaliyetler çeşitli sektörlere göre değişebilir çünkü girdiğin piyasada müşteri tarafından belli bir beklenti olacaktır. Örneğin; İKEA şirketinde birincil (temel) ihtiyaç lojistik olurken. Google şirketinin birincil ihtiyacı teknolojidir veya ARGE'dir.

Şuan bunu sadece örnek göstermek için söyledim ilerleyen zamanlarda şirketlerin bire bir Value Chain'ini kendimce yapmaya çalışacam.


Peki Value Chain yani Değer Zinciri Analizini niye yapıyoruz ?

Alıcıya (Müşteriye) sunulan değeri arttırmaktır için yapıyoruz. Değer Zincirimiz hammaddemizden başlayarak ürünümüz veya hizmetimiz alıcıya ulaşana kadar tüm aşamaları kapsıyor. Her adımda  müşteriye sağlayacağımız yararı inceliyor ve daha fazlasını yapıp bu rekabetten galip çıkmayı hedefliyoruz.


Porter'ın Değer Zinciri

Değer Zinciri kavramını ilk Micheal E.Porter bize tanıttı ayrıca mevcut pazarda bir çok işletme ve şirketlerin kullandığı beş kuvvetli modeli geliştirdi. İlk kez 1985'de ki kitabında "Rekabet Avantajı" kavramını tartıştık.

Porter kitabında diyor ki "Rekabet avantajı bir firmanın bütününe bakarak anlaşılmaz" Bu bize gösteriyor ki bu firmanın bir çok ayrık faaliyet gerçekleştiren departmanları var. Üretim, pazarlama, teslim, ürün destek, tasarım bunlara örnek olabilir. Bu firmaların faaliyetlerinin her biri "o firmanın maliyetine katkıda bulunmak ve belli bir temel oluşturmak"

Amacımız şirketin ürettiği hizmet ve ürünlere değer katmaktır. Bunları yaparken "Rekabet Avantajı" sağlamak için bütün faaliyetlerin optimum düzeyde çalışması gerekir.

Girişte de bahsettiğim gibi bir işletmenin faaliyetleri ikiye ayrılır;

1. Birincil faaliyetler
2. Destek faaliyetler

Şimdi Porter'ın Değer Zinciri Analizini yazdıktan sonra tek tek açıklayalım...

Birincil faaliyetler:

• Giriş Lojistiği : Malzeme kabul ve ambarlama
• Üretim Operasyonları : Talaşlı İmalat, Montaj, Test İşlemleri
• Çıkış Lojistiği : Bitmiş ürün ambarlama ve dağıtım
• Pazarlama ve Satış : Tanıtım, reklam, promosyon, fiyatlama
• Satış sonrası hizmetler : Kurulum, teknik servis

Destek faaliyetler:

• Şirket alt yapısı : Genel Yönetim, Muhasebe, Mali işler, stratejik planlama
• İnsan Kaynakları Yönetimi : İşe alma, eğitim, geliştirme
• Teknoloji Geliştirme : Arge, ürün ve süreç iyileştirme
• Tedarik : Ham madde satın alma, makine ve ekipman, işletme malzemeleri 

Bu Porter'ın değer zinciri unutmayın değer zinciri şirketlere göre değişebilir mesela şimdi yaptığımız Porter'ın değer zinciri İKEA'nın değer zincirine çok benziyor hatta aynısı diyebiliriz. Daha sonraki yayınlarda direk şirketlerin değer zincirlerini yayınlacağım. Onlara baktıktan sonra daha rahat anlayacaksınız. 

İyi uygulamalar.